Tôi được nhiều người bạn khuyên nên chuyển từ hệ điều hành Windows sang sử dụng hệ điều hành Mac hoặc Linux, vì các hệ điều hành này không có virus và không bao giờ bị lây nhiễm bởi các phần mềm độc hại. Tuy nhiên, đó là nhận định sai lầm. Thậm chí có rất nhiều người tin vào điều đó và nghĩ rằng mua máy Mac hoặc cài đặt Ubuntu sẽ bảo vệ họ trước virus và các phần mềm độc hại.
Thực tế, Linux an toàn hơn Windows rất nhiều, nhưng OS X và Linux đều có chức năng chia sẽ tệp tin. Ngoài ra, khi sử dụng hệ điều hành mở này, nhiều người không mấy quan tâm đến các phần mềm chống virus trên máy tính bởi vì họ cho rằng không có gì có thể xâm phạm vào máy tính đang sử dụng. Nhưng một khi virus bắt đầu chuyển từ hệ điều hành Windows sang OS X, nó sẽ lây lan một cách chóng mặt, như và không ai nhận ra họ đã bị virus tấn công. Năm 2012, Virus Flashback lây nhiễm trên 600.000 máy tính và Apple phải mất hàng tuần chỉ để phát hành bản sửa chữa.
Trong bài viết này, tôi muốn trình bày những lý do tại sao có rất nhiều virus trên Windows và vì sao Linux thực sự là an toàn hơn so với Windows.
Phần mềm độc hại đến từ nhiều nguồn khác nhau
Phần lớn các hệ điều hành là nơi trú ngụ của các phần mềm độc hại hoặc virus vốn lây nhiễm từ các trang web hay tệp tin đính kèm từ email. Không quan trọng bạn đang sử dụng hệ điều hành nào, nếu bạn truy cập đến trang web lây nhiễm, nhấp vào liên kết hoặc mở tệp tin đính kèm không rõ nguồn gốc, máy tính của bạn có thể dễ dàng bị lây nhiễm.
Thật không may, đây là cách hầu hết mọi người thường làm với phần mềm độc hại và virus trên máy tính. Mỗi hệ điều hành có mức độ bảo mật tương đối, chỉ khác là số lượng virus hoặc phần mềm độc hại hoạt động trên hệ điều hành đó. Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm các lỗ hổng bảo mật trong Windows, IE, Office,… và sau đó các hệ thống thường được vá trước khi virus bắt đầu lây lan.
Windows là hệ điều hành phổ biến nhất, vì thế số lượng người dùng Windows nhận được nhiều virus hơn. Nhưng bây giờ thì xu hướng đang dần thay đổi, số lượng người dùng máy Mac đang không ngừng tăng lên, đồng thời số lượng virus và phần mềm độc hại cũng tăng lêng theo cấp số nhân. Tuy nhiên, Linux vẫn an toàn hơn.
Người dùng Linux hiểu biết về kỹ thuật hơn
Để chạy và sử dụng Linux hằng ngày, bạn cần phải biết nhiều về máy tính. Mặc dù trong lĩnh vực hệ điều hành, Linux tiêu thụ dung lượng ít hơn so với Windows, nhưng về máy chủ web thì nó tương đối lớn. Điều đáng ngạc nhiên là rất nhiều máy chủ Linux không chạy bất kỳ chương trình chống virus nào. Tại sao vậy? Bởi vì những nhà cung cấp dịch vụ duy trì chúng biết rõ những gì họ đang làm để chống lại các cuộc tấn công tiềm năng.
Hệ điều hành Ubuntu ít có khả năng bị virus tấn công từ nguồn trang web hay tệp tin đính kém từ mail. Bằng cách cài đặt phần mở rộng NoScript, ngăn chặn bất kỳ kịch bản chạy từ trong trình duyệt web. Rõ ràng người dùng cảm thấy yên tâm về khả năng bị tổn hại cũng như đảm bảo chắc an ninh bảo mật hệ thống.
Sự khác nhau của Linux và Windows nằm ở việc phân quyền
Một lợi thế rất lớn mà Linux hơn cả OS X và Windows là quyền người dùng. Có rất nhiều vấn đề khi sử dụng với Windows như ai đó có thể đặt tên tập tin như "CuteGirl.jpg.exe", khi bạn nhấp đúp vào nó để mở, tập tin sẽ được thực thi và máy tính của bạn sẽ bị nhiễm bệnh. Loại tấn công này không thể được thực thi trong Linux.
Để thực hiện một tập tin trong Linux, bạn phải ra quyền thực thi cho nó. Nghĩa là bạn phải thiết lập cụ thể quyền truy cập để cho nó chạy. Lý do khác tại sao Linux lại an toàn hơn là bạn cần truy cập cấp độ gốc để làm. Hầu hết người dùng Linux sử dụng tài khoản bình thường và chỉ đăng nhập vào tài khoản root khi họ cần phải thực hiện những thay đổi cụ thể cho hệ thống.
Windows cũng có Administrator và tài khoản người dùng bình thường, nhưng 99% người dùng Windows chỉ cần đăng nhập vào máy tính của họ bằng cách sử dụng tài khoản Administrator, do đó mất tất cả lợi thế bảo mật tài khoản bình thường được cung cấp.
Các điều khoản đặc biệt cần thiết và sử dụng các tài khoản không phải root trong Linux làm cho nó khó bị các loại virus tấn công hơn so với Windows hay OS X.
Linux là mã nguồn mở và có vấn đề?
Một lợi thế lớn để sử dụng Linux là tất cả mọi thứ đều là mã nguồn mở. Bạn có thể xem tất cả các mã và thực sự khó để ẩn phần mềm virus trong Linux. Nếu ai đó không tạo ra gói phần mềm phân quyền cho Linux, nó sẽ tự động bị coi là không đáng tin cậy trừ khi nó đến từ một số công ty lớn nổi tiếng.
Hầu hết người sử dụng Linux đều cài đặt phần mềm từ các gói chính thức của bản phân phối Linux. Trong khi đó, lại không có kho lưu trữ phần mềm chính thức cho Windows từ Microsoft, vì nó tồn tại ở khắp mọi nơi và bất cứ đâu. Ngay cả với những người dùng thường xuyên đều có thể tải về và cài đặt phần mềm được cho là hợp pháp, nhưng lại kết thúc với một số phần mềm gián điệp ẩn. Trong trường hợp đó, người sử dụng chỉ cần cài đặt phần mềm trong máy ảo và nếu tất cả mọi thứ chạy tốt trong máy ảo, thì hãy cài đặt nó trên máy chính.
Trên OS X, Apple gần đây đã thêm một tính năng cho hệ điều hành là ngăn chặn cài đặt bất kỳ phần mềm không phải trong cửa hàng Mac App hoặc từ các nhà phát triển phần mềm được xác định. Có thể tự thay đổi các thiết lập để bạn có thể cài đặt bất kỳ phần mềm Mac, nhưng đó là một biện pháp tự vệ mà người dùng Mac cho phép vì nó mang lại sự an toàn hơn so với máy tính Windows.
Các yếu tố khác
Có một vài yếu tố dẫn đến virus trong Linux:
- Linux là môi trường không đồng nhất. Nếu bạn đã nghĩ về việc sử dụng Linux, điều đầu tiên bạn cần phải làm là quyết định sử dụng bản phân phối Linux nào để cài đặt. Có nghĩa là hàng ngàn bản phân phối Linux, và tất cả chúng là khác nhau. Tất cả chúng đều đi kèm với các gói và cấu hình khác nhau. Đối với Windows thì không có. Có rất nhiều hệ điều hành khác nhau làm cho nó trở nên khó khăn để viết một loại virus lây lan qua tất cả mọi thứ.
- Linux có lệnh và chức năng đặc biệt cho các mục đích an ninh. Khi bạn tìm hiểu Linux, bạn học được rất nhiều về các lệnh cho phép bạn thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến bảo mật nhất định như sudo hoặc chroot. Những lệnh này làm cho việc thực hiện các nhiệm vụ đặc biệt trong Linux an toàn hơn.
- Linux Kernel là nhỏ hơn. Tổng thể Linux Kernel là nhỏ hơn rất nhiều so với Windows. Nhân nhỏ hơn không có nghĩa là an toàn hơn, nhưng nó chắc chắn sẽ giúp giữ mọi thứ ở mức tối thiểu.
- An ninh được tăng cường trên Linux. Một số bản phân phối Linux có tính năng gọi là SELinux hoặc Security-Enhanced Linux. Là một tập hợp các thay đổi nhân làm cho nó an toàn hơn. Một phần của Red Hat, CentOS, và thậm chí cả Ubuntu.
Hy vọng rằng, bài viết này cung cấp cho bạn một vài chi tiết như lý do tại sao Linux được xem là an toàn hơn so với Windows. Và chắc chắn rằng nếu nhiều người chuyển sang sử dụng hệ điều hành mở này, các tin tặc cũng sẽ tìm cách thức mới và sáng tạo hơn để tạo ra những virus hay phần mềm độc hại. Điều đó không thể tránh khỏi, chúng ta chỉ còn cách tập làm quen và phòng chống nó tốt hơn thôi.