UEFI là gì?
UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) được phát triển bởi Intel để giải quết những yếu điểm của BIOS cũng như thay thế dần chuẩn BIOS cũ kỹ, già cỗi. Tất nhiên nó sẽ mạnh mẽ hơn so với BIOS rất nhiều và thực sự có ích với các công việc như Overclock.
So sánh ưu điểm vượt trội của UEFI và BIOS
BIOS
- Chỉ hạn chế xử lí ở mức 16-bit và địa chỉ hóa bộ nhớ là 1MB.
- MBR giới hạn 4 phân vùng chính cho mỗi ổ đĩa và kích thước đĩa có thể khởi động chỉ đạt ở mức 2.2TB
UEFI
- Có chức năng xử lí 32-bit và 64-bit và cho phép người dùng sử dụng nhiều RAM hơn để địa chỉ hóa xử lí nhiều việc phức tạp hơn. Hơn nữa UEFI được thiết kết với cấu trúc riêng biệt và dùng cấp driver cho các bộ phận một cách độc lập.
- UEFI dùng bảng phân vùng GUID và sử dụng Globally Unique ID để địa chỉ những phân vùng và cho phép khởi động ổ cứng lên tới 9.4 Zb.
Ngoài ra, UEFI còn cho phép nhiều lựa chọn khởi động , không quy định hệ thống file cụ thể và có khả năng khởi động cực nhanh, nhanh hơn rất nhiều so với chuẩn cũ BIOS.
UEFI vẫn tiếp tục hỗ trợ những phần mở rộng cũ ví dụ như ACPI nhưng không phụ thuộc vào môi trường 16-bit. Nếu như trước đây nếu xảy ra lỗi như lỏng RAM thì BIOS sẽ phát ra tiếng kêu bíp thì thay vào đó trên chuẩn mới những phần mở rộng trong UEFI có thể kiểm tra các bộ phận tốt hơn.
UEFI là chẩn mới đang dần thay thế cho chuẩn cũ Legacy và chỉ hỗ trợ cho các phiên bản Windows 64-bit. Ở bài viết này mình sẽ hướng dẫn chi tiết cho các bạn 4 cách để xem máy tính của bạn đang khởi động và sử dụng chuẩn nào (UEFI hay Legacy?).
Hướng dẫn xem máy tính đang sử dụng chuẩn UEFI hay Legacy
Cách 1: Mở hộp thoại Run > gõ lệnh msinfo32 > Enter.
Tại đây bạn có thể kéo xuống và tìm đến phần BIOS Mode để xem máy tính của bạn đang khởi động ở chuẩn nào. Ví dụ như trong hình máy tính của mình đang chạy theo chuẩn UEFI.
Cách 2: Mở hộp thoại Run > gõ lệnh diskpart > Enter.
Cửa sổ Diskpart hiện lên bạn tiếp tục gõ lệnh list disk và nhấn Enter. Tại đây sẽ hiển thị tất cả các danh sách ổ cứng ví dụ như bạn có nhiều hơn 1 ổ cứng, hay bạn đang kết nối USB hay ổ cứng rời với máy tính thì cũng được liệt kê tại đây. Tại đây mình chỉ quan tâm tới ổ cứng mà bạn muốn xem, để biết được chính xác ổ cứng nào bạn đang muốn xem nó đang ở chuẩn gì thì nhìn vào “Size” của ổ cứng đó nhé.
Các bạn để ý cột “Gpt”, nếu như dòng tên ổ cứng nào ở cột Gpt có dấu * thì tức là ổ cứng đó đang chạy theo chuẩn GPT, nếu không có dấu * thì là chuẩn MBR.
- Nếu sử dụng chuẩn UEFI > thì bạn cần phải định dạng ổ cứng là GPT
- Nếu sử dụng chuẩn Lagacy > thì bạn cần phải định dạng ổ cứng là MBR
Chúng ta đang kiểm tra trực tiếp trên Windows nên bạn có thể khẳng định được là máy tính của bạn đang chạy theo chuẩn UEFI vì ổ cứng đang ở định dạng GPT.
Cách 3: Sử dụng MiniTool Partition Wizard
Cách này cũng rất hay và mình thấy tiện nhất sử dụng để kiểm tra trong mọi trường hợp. Ngay cả khi bạn không khởi động vào được Windows thì cách này vẫn là nhanh gọn lẹ nhất. Nếu như bạn đã có một chiếc usb boot thì chỉ cần vào Mini Windows để kiểm tra nhanh chóng vì đã có phần mềm Partition Wizard tích hợp sẵn trong đó.
Nếu như bạn vẫn đang vào Windows bình thường thì có thể tải
Partition Wizard và kiểm tra trực tiếp trên Windows bằng cách sau:
Nhấn chuột phải vào ổ cứng Basic
Tiếp theo bạn để ý đến dòng:
- Convert MBR Disk to GPT Disk – Chuyển từ định dạng MBR sang GPT
- Convert GPT Disk to MBR Disk – Chuyển từ định dạng GPT sang MBR
Tại đây mình đang thấy dòng “Convert GPT Disk to MBR Disk” sáng lên tức là ổ cứng của bạn đang ở định dạng GPT tức là chuẩn UEFI.
Với cách này bạn không những xem được ổ cứng đang ở định dạng nào mà có thể chuyển về định dạng mà mình muốn nhanh chóng
Cách kiểm tra xem máy tính có hỗ trợ UEFI không
Cách 1: Sử dụng phần mềm HWiNFO
Đầu tiên bạn tải phần mềm HWiNFO
tại đây / Link từ trang chủ
P/s: Bạn chọn phiên bản phù hợp với phiên bản Windows bạn đang sử dụng nhé. Và nên tải bản Portable để không phải cài đặt khi sử dụng.
Tiếp theo bạn mở phần mềm lên để kiểm tra, tại giao diện chính của chương trình bạn nhìn xuống dòng UEFI BOOT nếu nó là “Present” thì máy bạn hỗ trợ UEFI còn nếu như là Not Present thì bạn xem tiếp.
Bạn nhấn vào “Motherboard” và kéo xuống xem tại dòng UEFI BIOS, nếu vẫn là Not Present thì xin chia buồn, máy tính của bạn không hỗ trợ UEFI mà chỉ chỗ trợ chuẩn BIOS mà thôi.
Như của mình hiện lên Capable như thế này tức là đã hỗ trợ chuẩn UEFI rồi đó.
Cách 2: Kiểm tra trong BIOS
Bạn vào trong Bios và tìm xem nếu có từ nào liên quan đến UEFI hoặc hỗ trợ “Securiry boot” thì chắc chắn máy tính đó sẽ hỗ trợ chuẩn UEFI.
Thiết lập trong BIOS để chuyển từ Legacy sang UEFI
Nếu như bạn có ý định chuyển đổi từ chuẩn Lagacy sang sử dụng UEFI thì bạn cần phải thực hiện bước này:
- Tắt chế độ Secure Boot.
- Chuyển chế độ Lagacy sang UEFI.
- Load Lagacy Option Rom bạn chọn ” Enabled”