Con người đơn giản hoá độ phức tạp của thế giới thực thông qua sự phân cấp trừu tượng. Nhìn bên ngoài, máy tính có hộp điều khiển, màn hình, bàn phím, chuột..., các bộ phận này lại bao gồm các bộ phận nhỏ hơn, như hộp điều khiển có bảng mạch chính chứa CPU, các mạch giao tiếp gắn trên nó, đĩa cứng... Nhờ trừu tượng hoá, người dùng chỉ quan tâm mối quan hệ, giao tiếp giữa các bộ phận, mà không quan tâm cấu trúc chi tiết từng bảng mạch trong máy tính.
Vậy trừu tượng là quá trình xác định các khía cạnh cần thiết của đối tượng, của hệ thống và bỏ qua các khía cạnh không quan trọng. Điều đó có nghĩa là chúng ta phải tập trung xác định đối tượng "Là gì ?" và nó "Làm gì ?", nghĩa là đối tượng bao gồm các thuộc tính gì, phương thức gì ?, trước khi quyết định cách nó được thực thi. Sự phân cấp trừu tượng một hệ thống phức tạp cho phép bạn phân lớp các thành phần có ý nghĩa của cả hệ thống phức tạp, chia nhỏ chúng thành những thành phần đơn giản có thể quản lý được. Phần dữ liệu từ một chương trình hướng xử lý kinh điển được trừu tượng hoá thành các đối tượng thành phần. Dãy các xử lý trở thành các thông điệp giữa các đối tượng. Bạn có thể xem các đối tượng này như những thực thể độc lập tiếp nhận các yêu cầu từ bên ngoài. Đây là phần cốt lõi của lập trình hướng đối tượng.
Hãy khảo sát chương trình ứng dụng cho việc mua bán xe hơi nói trên. Chương trình phải xuất hóa đơn cho những xe hơi đã bán cho khách hàng. Để xuất một hóa đơn, chúng ta cần những thông tin chi tiết về khách hàng. Vậy bước thứ nhất là xác định những đặc tính của khách hàng.
Một vài đặc tính gắn kết với khách hàng là:
- Họ và Tên
- Địa chỉ
- Ngày sinh
- Số điện thoại.
- Email
- Chiều cao
- Màu tóc…
Từ danh sách kể trên, chúng ta xác định những đặc tính thiết yếu đối với ứng dụng. Bởi vì chúng ta đang đề cập đến những khách hàng mua xe, vì thế những chi tiết thiết yếu là:
Còn những chi tiết khác (chiều cao, màu tóc …) không quan trọng đối với ứng dụng.
Ngoài ra cần phải xác định các đặc tính của nhân viên bán xe, kiểu xe hơi nào được bán. Bên cạnh những đặc tính của khách hàng, xe hơi và nhân viên bán hàng, chúng ta cũng cần liệt kê những hành động được thực hiện
Công việc xuất hóa đơn đòi hỏi những hành động sau:
- Nhập họ tên của khách hàng.
- Nhập địa chỉ khách hàng
- Nhập kiểu xe.
- Nhập tên nhân viên bán xe.
- Xuất hóa đơn với định dạng yêu cầu
Khung thông tin bên dưới cho thấy những thuộc tính và những hành động liên quan đến một hóa đơn:
|
Các
thuộc tính |
|
Tên
của khách hàng
Địa
chỉ của khách hàng
Kiểu
xe bán
Tên
nhân viên bán xe
Giá
tiền |
|
Các
hành động |
|
Nhập
tên khách hàng
Nhập
địa chỉ khách hàng
Nhập
kiểu xe
Nhập
tên nhân viên bán xe
Nhập
giá tiền
Xuất
hóa đơn |
Vậy sự trừu tượng hóa dữ liệu là quá trình xác định và nhóm các thuộc tính và các hành động liên quan đến một thực thể cụ thể, xét trong mối tương quan với ứng dụng đang phát triển.
Những ưu điểm của việc Trừu tượng hóa là:
- Tập trung vào vấn đề.
- Xác định những đặc tính thiết yếu và những hành động cần thiết.
- Giảm thiểu những chi tiết không cần thiết.
Việc trừu tượng hóa dữ liệu là cần thiết, bởi vì không thể mô phỏng tất cả các hành động và các thuộc tính của một thực thể. Vấn đề mấu chốt là tập trung đến những hành vi cốt yếu và áp dụng chúng trong ứng dụng.