Theo ông Trần Anh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP HCM, trong vài năm tới, mỗi năm TP HCM cần tuyển mới 16.200 sinh viên ngành công nghệ thông tin, trong đó nhu cầu tuyển dụng lập trình viên phát triển phần mềm cho thiết bị di động, game tăng cao. Tuy nhiên, theo các nhà tuyển dụng, tỉ lệ trúng tuyển rất thấp so với nhu cầu.
Cung không đủ cầu
Theo trang mạng WeAreSocial, đầu năm 2015, 35% dân số thế giới sử dụng Internet, 26% dùng Facebook và 93% sử dụng thuê bao di động. Công ty ABI Reearch (Mỹ) dự báo doanh thu từ ứng dụng di động toàn thế giới năm 2015 sẽ đạt 46 tỉ USD, tăng 8,5 tỉ USD so với năm 2013. Tại Việt Nam, doanh thu ngành này dự kiến năm 2015 sẽ đạt 1 tỉ USD, tăng gấp đôi năm 2013.
Nắm bắt xu thế này, hàng loạt công ty công nghệ - nội dung số tại Việt Nam đã nhanh tay đầu tư phát triển mảng lập trình di động như: VNG, VTC Online, Appota, FPT, MeCorp… Nhiều doanh nghiệp (DN) nước ngoài tại Việt Nam như Sutrix, GlassEgg, Spiral, Rentracks… cũng liên tục tìm kiếm các ứng viên lập trình di động, phát triển các ứng dụng, game cho nền tảng Android, iOS, Windows Phone. Những ứng dụng xuất sắc có thể mang về lợi nhuận "khủng" từ dịch vụ quảng cáo hoặc số lượt người tải về. Theo đại diện Trường Cao đẳng Thực hành FPT Polytechnic, lương trung bình của lập trình viên mới ra trường từ 500-700 USD, những người nhiều kinh nghiệm có thể lên tới 1.500 USD; thậm chí những DN nước ngoài tại Việt Nam sẵn sàng bỏ ra 3.000 - 5.000 USD cho các lập trình viên xuất sắc.
Các công ty công nghệ - nội dung số cũng đã chủ động mở cơ sở đào tạo để đáp ứng nhu cầu phát triển nhân lực. Công ty Phát triển và Kinh doanh ứng dụng di động Appota Việt Nam cho biết: "Việt Nam có khoảng 22 triệu người sử dụng smartphone, tablet trong năm 2014 nhưng chỉ có hơn 14.000 lập trình viên di động nên không đáp ứng được nhu cầu của thị trường".
Cần chất hơn lượng
Báo cáo từ trang công nghệ Vision Mobile, được thu thập từ 10.000 lập trình viên của 137 nước, cho thấy tuy là lĩnh vực "hot" nhưng doanh thu từ việc phát triển và kinh doanh ứng dụng di động đang có sự cạnh tranh rất khốc liệt giữa các lập trình viên, DN với nhau. Theo báo cáo này, có tới gần 25% nhà phát triển ứng dụng di động hiện không thể kiếm được tiền; có 64% giới lập trình Android kiếm được ít hơn 500 USD/tháng, trong khi con số này của iOS là 50%. Nền tảng iOS vẫn hấp dẫn hơn bởi chỉ có 33% lập trình viên kiếm được ít hơn 100 USD/tháng, trong khi đó với Android, con số này lên đến 50%.
Theo bà Thái Thị Thanh Huyền, Giám đốc Trung tâm Công nghệ nội dung số VTC - VTC Academy, dự báo đến năm 2020, ngành công nghiệp nội dung số Việt Nam sẽ cần 148.000 người với doanh thu bình quân 1 người/năm đạt 13.500 USD. "Những tập đoàn công nghệ - nội dung số tên tuổi đều coi trọng khả năng làm việc thực tế của nhân viên hơn bằng cấp. Ngoài kiến thức chuyên môn nền tảng, các ứng viên cần có kinh nghiệm làm việc trong các dự án lớn nhỏ. Các bạn trẻ nên tham gia vào các dự án, phát triển sản phẩm của chính mình khi đang theo học để có thể "tiến cử" đến các nhà tuyển dụng" - bà Huyền khuyên.
Ông Lê Giang Anh, Giám đốc điều hành Công ty Phát triển ứng dụng di động JOY Entertainment JSC, đánh giá: "Khả năng, trình độ của nhiều lập trình viên di động Việt Nam tương đương thế giới. Tuy nhiên, đa phần vẫn còn tình trạng sao chép, làm ứng dụng "na ná" của những người khác, thái độ làm việc "chụp giật", đố kỵ… dẫn đến tình trạng các sản phẩm làm ra có chất lượng thấp".
Thị trường nhân lực và đầu ra của ngành công nghệ phần mềm, trong đó bao gồm chuyên ngành lập trình di động, có chiều hướng phát triển mạnh về số lượng, chất lượng và yêu cầu chuyên nghiệp hơn trong nhiều năm tới. Do đó, các lập trình viên Việt Nam mới ra trường, ngoài kiến thức nền tảng còn phải sử dụng được 1 ngôn ngữ lập trình (C++ hoặc Java), kỹ năng tiếng Anh. Các kỹ sư lâu năm cần thêm kinh nghiệm về nền tảng iOS/Android, khả năng làm việc nhóm, lập trình (Java, Objective C).